Modrzejewska – osobowości – arystokratka

Jedna z najpiękniejszych kobiet na świecie drugiej połowy dziewiętnastego wieku. Jej portret pędzla Tadeusza Ajdukiewicza wprawia mnie w zachwyt. Twarz, oczy strój olśniewają. Artysta artystce na potrzeby powstającego Muzeum Narodowego w Sukiennicach. W 1879 r zjechały do Krakowa tysiące Polaków z całego świata.

Na 50-lecie pracy Józefa Ignacego Kraszewskiego odbył się bal. Same znakomitości. Wśród nich Siemiradzki z „ Pochodniami Nerona „ Matejko. Jej nie mogło zabraknąć. Przyjechała w glorii sławy po sukcesie w Ameryce. Powszechnie uwielbiana .

Czarowała wszystkich. Malarzy, pisarzy, arystokrację, urzędników, nawet przyszłych świętych nie mówiąc o publiczności. Kariera w stylu iście amerykańskim. Od aktorki jeżdżącej z trupami po scenach Galicji aż do pozycji gwiazdy najlepszych scen świata. Przekroczyć granice niemożności – jej się to udało. Nie obce były jej nowe morza, państwa i kontynenty. Wtargnęła bez kompleksu na ówczesny Parnas. Kryształ samorodek. A ile było takich diamentów w jej otoczeniu. Każdy niepowtarzalny. Noblista Sienkiewicz. Święty Chmielowski. Z malarzy Gierymski, Chełmoński, Witkiewicz. Sama wielkość i dobro. Każdy z nich w młodości klepał biedę. A później sukcesy. Brak własnego państwa, beznadzieja, wszechobecny rosyjski, zakazy, nakazy , głód zaglądał w oczy. A oni piszą, malują, rzeźbią, deklamują, prowadzą salony artystyczne po polsku. I myślą o państwie. Wśród tych osobistości ona - wrażliwa na biedę, bezdomnych, wykluczonych. Wspiera tą nędzę. Dochody z jej występów na krajowych scenach teatralnych zasilają budżety towarzystw dobroczynnych prowadzonych przez księżny i hrabiny. Na jej ręce płyną podziękowania za zaangażowanie się w pomoc potrzebującym. Nie odmawia wsparcia z wyjątkiem jednego razu. Carat zakazuje jej wjazdu i występów na terytorium Królestwa Polskiego. Odważyła się zabrać głos w imieniu polskich kobiet na Światowym Kongresie Kobiet w Chicago w 1893 r. którym carat zabronił wyjazdu na kongres. W ich imieniu przedstawiła trudną sytuację kobiet na ziemiach polskich pod zaborami rosyjskim i pruskim. Nałożone sankcje uniemożliwiły jej wojażowanie po scenach teatralnych Królestwa i udzielanie wsparcia potrzebującym. --- Ilekroć patrzę na jej portret zastanawiam się na ile z wyżyn Parnasu słyszy się głosy potrzebujących. Bo ona na pewno je słyszała.

Anna Nowińska