Recenzje filmowe

Nebraska, USA 2013
Film Alexandra Payne’a to wielkie małe kino, które śmiało może rywalizować z najlepszymi produkcjami ubiegłego roku. Pozornie prawie statyczny, czarno – biały film drogi, dzieje się gdzieś między Montaną, gdzie mieszka rodzina głównego bohatera - Woody’ego Granta (znakomita rola Brusa Dern’a) a miastem Lincoln, dokąd Woody wybiera się z ogromną determinacją, odebrać milion dolarów, wygrany na loterii.

Zwykły chwyt marketingowy, ulotka z niewyobrażalną dla niego sumą, staje się powodem, pretekstem, osią wyprawy po złote runo, zdemenciałego staruszka – alkoholika i jego syna Dawida. Życie, które przeciekło Woodemu przez palce, miedzy barem a warsztatem, nagle nabiera sensu. Na szarym, pustkowiu Środkowych Stanów, pojawia się cel, który pierwotnie Woody pragnie zrealizować sam, wyruszając z Montany do Lincoln na piechotę.

Wygrane pieniądze postanawia oddać rodzinie, by wynagrodzić jej wszystkie lata w których ją zawiódł jako mąż i ojciec. Dla siebie pragnie tylko półciężarówki, o której marzył całe życie. Syn, który w gruncie rzeczy nie znosi ojca, nie mogąc przekonać go, że tak naprawdę nie ma żadnych pieniędzy, w odruchu litości, resztek szacunku, postanawia zawieść go do Nebraski.

I tu zaczyna się wspólna podróż przez szare, smutne bezdroża, gdzie dni są wszystkie takie same, a czas odliczany wypijanymi szklankami kolejnego piwa. Życie dawno tam już umarło, ale reżyser oddaje ten bezruch, tworząc przez cały film cudowną, mistyczną wręcz atmosferę, w której każdy gest, myśl i spojrzenie nabiera specjalnego znaczenia. Wszystko jest ważne w tej pustce. Puste dni, puste rozmowy o niczym, puste kieszenie mieszkańców, tworzą jakże głośny i nasycony obraz. Do tego wspaniała muzyka Marka Ortona, która wspaniale oddaje nostalgiczną atmosferę całości.

Nie brak w tym filmie także humoru. Leciutki, czasem przez łzy, czasem radosny uśmiech o dziwo, zważywszy na temat, rzadko nas opuszcza.

Ale nade wszystko, jest to film o przemianach. W relacjach rodzinnych (ojciec i syn dojrzewają, odnajdują się jakoś po latach w trakcie tej podróży, bo ta podróż ich zbliża), matka, gderająca, do bólu sprawnym językiem zołza, (świetna rola June Squibb) okazuje pod koniec niespotykaną u niej lojalność i mądrość.

Trzeba koniecznie zobaczyć Nebraskę, by choć na chwilę oderwać się od hałaśliwego, wartkiego i jakże często pustego filmu akcji made in Ameryka i zobaczyć w nim mądre, może niezbyt współczesne, ale bardzo dobre kino.

Zniewolony,  USA 2014

Będzie krótko. Od czasu wejścia na ekrany Django, gdzie problem niewolnictwa genialny Tarantino pokazał z choć komiksowym, ale niezbędnym dla tematu pazurem, swój film Steve MacQueen rozciągnął, rozpruł i wybebeszył do granic, w których trudno o zachwyt, mimo wagi samego zjawiska i tematu. Po rozbrajających losach Kunta Kinte i rozdzierającej Chacie wuja Toma, powstał kolejny film dla czarnych o czarnych. Nie jest to zarzut sam w sobie, choć zastanawia ilość Oskarów w świecie, obdzielających nimi łaskawie białych celebrytów. Po co powstał? Jeśli dla celów edukacyjnych, to nienajlepiej, ponieważ film jest nudny tak, że gdy oglądałam go z trójką młodych, wykształconych i rozumnych ludzi, jedno wyszło, a dwoje z grzeczności zostało, dyskretnie ziewając. Dla przestrogi? Cóż, czasy niewolnictwa już chyba nie wrócą…

Główny bohater, porwany z cywilizowanego świata czarny, zostaje przewieziony w łańcuchach na okrutne i zacofane Południe do pracy na plantacji. Jego dewiza, tu brzmiąca nieco patetycznie – ja nie chcę przeżyć, chcę żyć, pozwala mu przetrwać nieludzkie traktowanie i wszelkie przeciwności losu. Po wielu tragicznych i bolesnych latach udręki, a w filmie nieskończenie ciągnących się scenach okrucieństwa, w końcu udaje mu się wydostać z piekła i powrócić na łono szczęśliwej rodziny.

Film oparty jest na faktach, co recenzentom z niewiadomego powodu wydaje się być niebywałą wartością i zaletą. Dokumenty, jeśli o ciekawym temacie, są formami pełnymi treści i tempa. Zniewolony, to niczym nie uzasadnione dłużyzny, które wbrew zamierzeniom twórców nie przekładają się na atmosferę, a jedynie irytują.